Hout is onderhoud wordt vaak gezegd, maar die vlieger gaat lang niet altijd op. In dit artikel onderscheiden we 4 soorten houten gevelafwerkingen en leggen we uit wat de voor- en nadelen zijn van houten gevelbekleding.
onbehandeld hout
gemodificeerd hout
afgewerkt hout
kunsthout
Onbehandeld hout
Lang niet alle onbehandelde houtsoorten zijn geschikt als gevelafwerking, maar er is genoeg te kiezen. Er zijn 5 duurzaamheidsklasses voor hout. Duurzaamheidsklasse 1 betekent dat het kernhout nog goed is na meer dan 25 jaar in contact met de grond. Voor klasse 2 tot en met 5 geldt respectievelijk: 15–25 jaar, 10–15 jaar, 5–10 jaar en minder dan 5 jaar. Voor de duurzaamheid is de detaillering van groot belang. Vooral goede ventilatie zal de levensduur aanzienlijk verlengen. Omdat het hout niet afgewerkt is, zal het onder invloed van de zon natuurlijk vergrijzen. Als er geen zon bij het hout kan komen, kan het hout lelijk verweren / uitlogen. Vers hout kan krom trekken en scheuren. Om dit te voorkomen moet het hout goed worden gedroogd en op defecten geselecteerd alvorens te verwerken.
Voor- en nadelen onbehandeld hout
+ geen terugkerend onderhoud
+ natuurlijke uitstraling
+ 100% biobased
– vergrijsd onder invloed van UV. Let op bij toepassing onder overstekken
– veel aandacht voor detaillering vereist
– alleen hardhout verkrijgbaar in duurzaamheidsklasse 1
– Let op FSC of PEFC-keurmerk
Voorbeelden onbehandeld hout gevelbekleding
soort | klasse | kenmerk | kosten |
Western red cedar | 2 | Populaire houtsoort, relatief zacht hout | €€€ |
Eiken | 2-3 | Kan lelijk uitlogen | €€€ |
Siberisch lariks | 3 | kan, maar let op aandachtspunten | €€ |
Ipé | 1 | Tropisch hardhout Nerf blijft zichtbaar na vergrijzing |
€€€ |
Gemodificeerd hout
Deze houtsoorten zijn dusdanig behandeld dat de celstructuur van het hout tot in de kern veranderd is. Dat maakt het hout veel minder gevoelig voor houtrot. Er zijn verschillende leveranciers met verschillende methoden. Meestal wordt niet meer primair gesproken over de houtsoort, maar heeft de fabrikant er een eigen naam aan gegeven. Gemodificeerd hout is veel vormvaster dan onbehandeld hout. Vanwege de zeer goede duurzaamheid zijn ook details mogelijk zoals hout tot op de grond en zonder afdekking van kopse kanten (zoals op de foto bovenaan deze pagina). Hiervoor wordt wel een zogenaamde koppensealer geadviseerd.
Voor- en nadelen gemodificeerd hout
+ levensduur
+ geen terugkerend onderhoud
+ natuurlijke uitstraling
+ mooie details zijn mogelijk
+ 100% biobased
– duur
– vergrijsd onder invloed van UV.
– Let op FSC of PEFC-keurmerk
Voorbeelden gemodificeerd hout gevelbekleding
soort | klasse | kenmerk | kosten |
Accoya | 1 | Mooie lichte kleur | €€€€ |
Foreco Nobelwood | 1 | Egaal vergrijzend, ook onder overstekken | €€€€ |
Platowood | 1 | A-kwaliteit, maar iets voordeliger | €€€ |
Thermowood | 1 | Iets minder duurzaam, maar voordeliger | €€ |
Afgewerkt hout
Hout kan om esthetische redenen worden afgewerkt, maar meestal is het doel ook het verlengen van de levensduur. Er zijn maar weinig middelen die niet heel slecht zijn voor het milieu. Omdat olie/verf/impregneermiddel eigenlijk niet te scheiden is in de afvalverwerking heeft dit een extra grote milieubelasting. We onderscheiden 3 vormen van afwerkingen
- impregneermiddel:
Denk hierbij aan tuinhout. Het middel trekt in een vacuum diep in het hout, waardoor het sterk verduurzaamd wordt. De gezaagde kopse kanten zijn hierbij echter de zwakke plek. Die moeten dus nog nabehandeld worden. - (semi-) transparant:
Meestal wordt gekozen voor een niet-filmvormende verf. Deze trekt licht in het hout en geeft een mooie matte kleur aan het hout. De verf zal in de loop van de tijd degraderen en daarmee ook de beschermde werking. De meeste semi-transparante verven moeten elke 2-5 jaar worden overgeschilderd. In de praktijk zien we dat in veel gevallen na verloop van tijd toch dekkend wordt geschilderd. - dekkend geschilderd:
Vormt een beschermende laag op het hout, waardoor schimmels er niet meer bij kunnen. Er zijn tegenwoordig producten met dekkende verf waar men 15 jaar geen onderhoud aan heeft. Dat is zelfs op zwarte delen (zwart degradeert veel sneller dan wit). De kwaliteit van de aangebrachte verf is van veel meer factoren afhankelijk dan alleen de verf. Denk bijvoorbeeld aan de hardheid van het hout, vochtgehalte van het hout en de voorbehandeling. Het is belangrijk om u goed te laten informeren.
Voor- en nadelen afgewerkt hout
+ lage initiele investeringskosten
+ hout vergrijsd niet.
– terugkerend onderhoud
– hoge milieubelasting
Voorbeelden afgewerkt hout gevelbekleding
soort | klasse | kenmerk | kosten |
Cape Cod | – | Dekkend geschilderd hout 15 jaar garantie | €€€ |
Olympic stain | – | Semi-transparante coating met kleurpigmenten, regelmatig onderhouden | € |
Pre weather coating | – | Voor een egalere vergrijzing van het hout | € |
Kunsthout
Er komen steeds meer producten op de markt die hout imiteren. Belangrijkste voordeel is dat deze producten veel minder of zelfs geen onderhoud vergen. Er is keuze in overvloed. De esthetica en technische kwaliteit varieert enorm. Het is daarom moeilijk om eenduidig voor de hele groep de voor- en nadelen te benoemen. Wel zijn er zaken om op te letten. De meeste leveranciers hebben standaard detaillering voor de hoeken en randen. Dit is niet altijd even fraai… Oppervlaktes zijn ook niet allemaal even duurzaam. Je wilt wel dat het er over 10 jaar nog steeds mooi uit ziet. Bedenk ook dat kunststof veel slechter voor het milieu is dan hout.
Aandachtspunten Kunsthout
- aansluitdetails
- door en door of oppervlakkig gekleurd
- herhaling van het patroon
- UV verkleuring
- levensduur
- milieubelasting
- prijs
Voorbeelden kunsthout gevelbekleding
soort | kenmerk | kosten |
Eva-last Apex | WPC kunststof. Prima alternatief voor echt hout. | €€€ |
Millboard | Heel realistisch, eigenlijk alleen als decking bedoeld. | €€€€ |
Eternit Cedral Wood | Alleen houtnerf, beperkt aantal kleuren. Wordt veel toegepast in de woningbouw. | €€ |
Deceuninck twinson | WPC kunststof planken redelijk egaal van kleur. | €€€ |
Trespa wood decors | Kunststof plaat met een afbeelding van hout. Nep. | €€ |